จากแนวโน้มการส่งออกผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูป อาหารแช่เย็นแช่แข็งที่คาดว่าจะฟื้นตัวตามภาวะเศรษฐกิจ ถือเป็นปัจจัยบวกต่อธุรกิจเกี่ยวกับคลังสินค้าห้องเย็นและการขนส่งแบบควบคุมอุณหภูมิ หรือ Cold Chain ที่กำลังได้รับความต้องการเพิ่มขึ้นสูงเป็นอย่างมากได้รับอานิสงส์ตามไปด้วย ซึ่งปัจจุบันผุ้ประกอบการหรือลูกค้าสามารถเลือกใช้บริการได้ทั้งการส่งสินค้าแช่เย็น และสินค้าแช่เเข็ง
โดยในการขนส่ง Cold Chain จะใช้รถขนส่งห้องเย็นแบบควบคุมอุณหภูมิโดยเฉพาะ ซึ่งจะรักษาอุณหภูมิของสินค้าให้คงที่ ไม่ว่าจะขนส่งของสด, ส่งอาหาร หรือสินค้าอื่นๆ ก็สามารถควบคุมความเย็นได้อย่างมีประสิทธิภาพ และทำให้ดีมานด์ในธุรกิจนี้เติบโตขึ้นไปด้วย อย่างรถห้องเย็น MIJ ที่ได้แจ้งเกิดในงาน BUS & TRUCK ก็นับว่าได้รับความไว้วางใจจากผู้ประกอบการตั้งแต่รถขนาดเล็กไปจนถึงขนาดใหญ่เป็นอย่างดี
สำหรับคำว่า “Cold Chain” ถ้าแปลตามตรงก็คือ “โซ่ความเย็น” ซึ่งเป็นการควบคุมอุณหภูมิ ที่เหมาะสมกับสินค้าแต่ละประเภทตลอดโซ่อุปทาน ตั้งแต่หลังการเก็บเกี่ยว เก็บรักษา การแปรรูป การขนส่ง และ กระจายสินค้า เพื่อสามารถยืดอายุการเก็บรักษาและรักษาคุณภาพของสินค้าไว้ได้
ทำไมต้องให้ความสำคัญ Cold Chain
เนื่องจากอุตสาหกรรมเกษตรและอาหารมีการขยายตัว ทั้งตลาดในประเทศและตลาดต่างประเทศ ขณะเดียวกันยังพบว่าผู้บริโภค ให้ความสนใจต่อมาตรฐานความปลอดภัยของสินค้าและอาหาร รวมถึงปัญหาด้านสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับการบริโภค นอกจากนี้ยังมีเรื่องของการตระหนักถึงต้นทุนหรือความสูญเสียของสินค้าจากการขนส่งสินค้าเกษตร และอาหาร เนื่องจากสินค้าเกษตรเป็นสินค้าที่เน่าเสียง่าย และมีต้นทุนหรือความสูญเสียที่มาจากการขนส่งในอัตราที่สูง
ดังนั้น กรมการขนส่งทางบกที่ได้ให้ความสำคัญต่อการพัฒนาและส่งเสริมมาตรฐานคุณภาพบริการขนส่งด้วยรถบรรทุก หรือ Q Mark มาก่อนหน้านี้ จึงได้จัดทำมาตรฐานคุณภาพการขนส่งสินค้าเกษตรและอาหารด้วยรถบรรทุกแบบควบคุมอุณหภูมิ หรือ Q Cold Chain ขึ้นเพื่อเป็นการยกระดับการให้การรับรองมาตรฐานคุณภาพบริการขนส่ง
“Q Cold Chain” ดีอย่างไร จำเป็นแค่ไหน ในภาคธุรกิจขนส่ง
สำหรับมาตรฐานคุณภาพการขนส่งสินค้าเกษตรและอาหารด้วยรถบรรทุกแบบควบคุมอุณหภูมิ หรือ Q Cold Chain นี้ เป็นมาตรฐานที่ต่อยอดเพิ่มเติมจากมาตรฐาน Q Mark ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญในการสนับสนุนและพัฒนาระบบการขนส่งสินค้าให้มีคุณภาพและมีความปลอดภัย
โดยผู้ประกอบการที่ต้องการต่อยอดจากเดิมที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน Q Mark ของกรมการขนส่งทางบก สามารถเข้าร่วมโครงการนำร่องการตรวจประเมินด้วยมาตรฐานคุณภาพการขนส่งสินค้าเกษตรและอาหารด้วยรถบรรทุก เพื่อประโยชน์ในการพัฒนาศักยภาพและสร้างโอกาสทางการแข่งขัน ให้ระบบการบริหารจัดการในการดำเนินธุรกิจการขนส่งแบบควบคุมอุณหภูมิมีประสิทธิภาพและเกิดความยั่งยืน ซึ่งถือเป็นการยกระดับการบริการขนส่งของประเทศให้สูงขึ้นตามไปด้วย
โดยข้อกำหนดของมาตรฐาน Q Cold Chain มีทั้งหมด 4 ด้าน ดังนี้
- ด้านปฏิบัติการขนส่ง
– ผู้ประกอบการขนส่งมีการประเมินความสามารถและความพร้อมของตนเองก่อนการรับจ้างงาน
– ผู้ประกอบการขนส่งมีคู่มือการปฏิบัติงาน ซึ่งระบุถึงภาพรวมและความส้มพันธ์ของกระบวนการ หลักที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งสินค้าตั้งแต่การรับคำสั่งจนถึงการส่งมอบสินค้า
– มีการวางแผนเพื่อรองรับเหตุฉุกเฉิน และมีขั้นตอนการปฏิบัติงานในการจัดการ กรณีรถบรรทุกแบบควบคุมอุณหภูมิ หรือเครื่องทำความเย็นขัดข้องในระหว่างการขนส่งสินค้า และมีการบันทึกข้อมูลทุกครั้งที่เกิดเหตุการณ์ฉุกเฉิน พร้อมทั้งรายงานต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทราบเพื่อป้องกันการเกิดเหตุการณ์ซ้ำ
- ด้านความสะอาด
– มีการทำความสะอาดภายในตู้ห้องเย็นและอุปกรณ์ต่างๆ ด้วยวิธีการและความถี่ที่เหมาะสม
– สารทำความสะอาดที่ใช้ในการทำความสะอาดภายในตู้ห้องเย็น ต้องเป็นสารที่ถูกสุขลักษณะและมีความปลอดภัยต่อสินค้าและผู้บริโภค
3.ด้านมาตรฐานรถห้องเย็นและการบำรุงรักษา
– มีการติดตั้ง และตรวจสอบสภาพความพร้อมอุปกรณ์ตรวจวัดและบันทึกอุณหภูมิที่มีความเหมาะสมในการรักษาอุณหภูมิภายในตู้ห้องเย็น
– มีแผนและผลการบำรุงรักษาเครื่องทำความเย็นและอุปกรณ์ตรวจวัดและบันทึกผลอุณหภูมิให้มีความเหมาะสมในการรักษาอุณหภูมิ
- ด้านการพัฒนาทรัพยากรณ์บุคคล
– มีการอบรมให้ความรู้แก่พนักงานชับรถ และพนักงานที่เกี่ยวข้อง ในหัวข้อที่เกี่ยวกับ กระบวนการขนส่งสินค้าเกษตรและอาหารด้วยรถบรทุกแบบควบคุมอุณหภูมิ
– มีการตรวจสุขภาพพนักงานขับรถ และพนักงานที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานที่อาจมีการสัมผัสสินค้าอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพิ่มเติมจากข้อกำหนดมาตรฐานคุณภาพบริการขนส่งด้วยรถบรรทุก (! Mark) ในโรคติดต่อร้ายแรงหรือโรคที่น่ารังเกียจ หรือเป็นพาหะนำโรค ติดต่อตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข
– มีแนวทางในการจัดการในกรณีที่พนักงานชับรถ หรือพนักงานที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานที่อาจมีการสัมผัสสินค้ามีอาการป่วย เช่น โรคทางเดินอาหาร หรือโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจ ให้งดการปฏิบัติหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับการสัมผัสสินค้า
สำหรับคู่มือมาตรฐาน Q Cold Chain สามารถศึกาาเพิ่มเติมได้ที่นี่ : https://www.thaitruckcenter.com/qcoldchain/ViewFile?fpath=FileDoc&Isdownload=1&id=3
จะเห็นได้ว่ามาตรฐาน Q Cold Chain เป็นอีกเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาศักยภาพของผู้ประกอบการขนส่งให้มีระบบการขนส่งสินค้าเกษตรและอาหารที่ได้มาตรฐานและเป็นที่ยอมรับในระดับสากล ทั้งยังสนับสนุนให้เกิดการสร้างเครือข่ายโลจิสติกส์ห่วงโซ่ความเย็น (Cold Chain Logistics) เพื่อยกระดับความสามารถในการแข่งขันให้มีความยั่งยืน
ซึ่งที่ผ่านมา กรมการขนส่งทางบก ได้เริ่มให้การรับรองมาตรฐาน Q Cold Chain นับตั้งแต่ปลายปี 2563 โดยส่งเสริมให้ผู้ประกอบการขนส่งเข้าสู่ระบบมาตรฐานคุณภาพการขนส่งสินค้าเกษตรและอาหารด้วยรถบรรทุกแบบควบคุมอุณหภูมิ ส่งผลให้มีผู้ประกอบการขนส่งที่ได้รับการรับรองแล้วหลายราย โดยผู้ประกอบการที่ได้รับการรับรองมาตรฐานดังกล่าวแล้วนั้น จะให้ความสำคัญกับการควบคุมอุณหภูมิ ความสะอาดและความปลอดภัยของสินค้า และรักษาสุขอนามัยตลอดระยะเวลาการขนส่ง ซึ่งช่วยสร้างความเชื่อมั่นให้แก่ผู้ใช้บริการได้เป็นอย่างดี
เรื่องที่เกี่ยวข้อง
- “ขนส่งควบคุมอุณภูมิ” เรื่องใหญ่ในอุตสาหกรรมอาหาร ตัวการหนุนเศรษฐกิจไทยสู่ยุค Next Normal
- สำคัญอย่างไร? ทำไมผู้ประกอบการต้องมี ‘มาตรฐานคุณภาพบริการขนส่งด้วยรถบรรทุก Q Mark’
- เปิดแนวทางเจาะ ‘ตลาดฮาลาล’ โอกาสสร้างรายได้ของผู้ประกอบการขนส่งไทย หากปรับใช้ได้ประโยชน์
อ่านข่าวสารหรือความเคลื่อนไหวในแวดวงนี้ก่อนใครได้ที่นี่
เฟซบุ๊ก : BUS & TRUCK
เว็บไซต์ข่าว : www.BusAndTruckMedia.com
เว็บไซต์งาน : www.BusAndTruckExpo.com
